چرایی و چگونگی مطالعه آثار استاد مطهری

النبی(ص): لِکُلِّ شَیءٍ آلةٌ وَ عُدَّةٍ وَ آلَةُ المُؤمِنِ وَ عُدَّتُهُ العَقل وَ لِکُلِّ شَیءٍ مَطیَّة و مَطیَّةُ المَرءِ العَقل و لِکُلِّ شَیءٍ غایَة وَ غایةُ العِبادَةِ العَقل وَ لِکُلِّ قَومٍ راع و راعِی العابِدین العَقل و لِکُلِّ تاجرٍ بِضاعة و بِضاعَةُ المُجتَهدین العقل و لِکُلِّ خَرابٍ عِمارة و عِمارةُ الآخِرةِ العَقل و لِکُلِّ سَفرٍ فُسطاطٌ یَلجَأون إلیه وَ فُسطاطُ المُسلِمین العَقل.

برای هر چیزی ساز و برگی لازم است ، ساز و برگ مؤمن، عقل است. هر چیز را مرکوبی لازم است، مرکوب انسان عقل است. هر چیز را سرانجامی است، سرانجام عبادت عقل است. هر گروه را شبان و سرپرستی است، شبان و سرپرست خداپرستان عقل است. هر بازرگان را کالایی است، کالای کوشندگان در راه خدا عقل است. هر ویرانی‌ای را آبادانی‌ای در خوراست، آبادانیِ آخرت به عقل است. و هر جمع مسافری را سایبانی لازم است تا بدان پناه برند، سایبان مسلمانان عقل است.

 

آشنایی با طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری(ره)

برای شناخت خدای متعال و انس با او ، انسان از میان مجموعه اندیشه های متضاد و متعارض موجود در اطراف خود به یک سلسله مبانی و چارچوب فکری صحیح- که بر اساس آن بتواند نیازها و پرسش های خود را پاسخگو باشد – نیاز دارد.

چنانچه در دیدگاه های خود چنین چارچوبی نداشته باشد، تشخیص مسائل و تمیز میان آنها برای او امکان نخواهد داشت و موجب بسیاری از مفاسد فکری و اخلاقی می شود.

بی گمان، استاد مطهری را می توان یکی از برجسته ترین اندیشمندان معاصر دانست. شخصیتی که در طول عمر پر برکت خود آثار فراوانی را در زمینه های گوناگون به جای گذاشته است و در همه آن آثار، یک هدف را دنبال کرده است.

استاد مطهری(ره) می فرماید: «نوشته های این بنده، برخی فلسفی، برخی اجتماعی، برخی اخلاقی، برخی فقهی و برخی تاریخی است. با اینکه موضوعات این نوشته ها کاملاً با یکدیگر مغایر است، هدف کلی از همه اینها یک چیز بوده و بس.»

شاید بتوان گفت: مهمترین دستاوردی که در آثار شهید مطهری برای مطالعه کننده به دست آید، مبنای فکری – استدلالی- منطقی و مبرهن است که هم عقل را اقناع و هم دل را راضی می کند. همچنین مطالعه آثار ایشان بر اساس سیر منطقی موجب تنظیم و انسجام تفکر و اندیشه می شود. در واقع این همان عاملی است که زمینه حل تعارضات درونی انسان را فراهم می کند و باعث ایجاد قوه تشخیص خوب از بد می شود.

با توجه به این مطالب، ضرورت مطالعه آثار این شهید عزیز- خاصه برای طلاب- آشکار می شود. در واقع، تحصیل بینش صحیح و جامع که از آن به چار چوب فکری تعبیر می کنیم، همان چیزی است که موجب پایه ریزی اساس فکری نظام اسلامی ایران شده است.

همان طور که حضرت امام (ره) فرمودند:«آثار قلم و زبان او بی استثناء آموزنده و روانبخش است و مواعظ و نصایح او که از قلبی سرشار از ایمان و عقیدت نشأت می گرفت برای عارف و عامی سودمند و فرحزاست. ...»

و مقام معظم رهبری نیز در فرمایشات خود فرمودند: «باید با برنامه ریزی زمینه ای فراهم شود که طلاب، دانشجویان و نسل جوان، دوره کتاب های شهید مطهری(ره) را مطالعه نمایند. جوانان عزیز ما باید با آثار شهید مطهری (ره) آشنا شوند. بنده اگر می خواستم برنامه حوزه علمیه قم را بنویسم، بلاشک یکی از مواد برنامه را این می گذاشم که کتاب های آقای مطهری (ره) خوانده شود، خلاصه نویسی شود و امتحان داده شود.»

در این راستا، به منظور عملی نمودن فرمایشات این بزرگواران، با هدف مطالعه و انس بیشتر با آثار این استاد شهید و تحصیل بینش جامع، طرح مطالعاتی آثار شهید مطهری (ره) شکل گرفته است.