مهدی دهقان سیمکانی

حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی دهقان سیمکانی: عقل نقش زیادی در تنظیم و جهت دهی رفتارهای انسان به سمت ارزش ها و فضائل اخلاقی دارد.صدر المتالهین در میان اندیشه های فلسفی خود سخنانی دارد که نشان می دهد وی به کاربردهای عقل دراخلاق توجه داشته و اندیشه های اخلاقی خود را بر عقلانیت بنیان نهاده است. آرای ایشان نسبت به کارکردهای عقل در اخلاق در سه رویکرد عمده معرفت شناختی، انگیزشی و وجود شناختی قابل بررسی است. بر اساس رویکرد معرفت شناختی، عقل نظری قادر است تا هم گزاره های بنیادین نظام اخلاقی را کشف کند و هم صغریات یا جزئیات اخلاقی را بر آنها منطبق نماید. افزون بر این قادر خواهد بود تا وجوه حسن و قبح افعال را نیز تشخیص دهد. در رویکرد انگیزشی نیز عقل نظری و عملی در تعامل با یکدیگر، با تشخیص صحیح و روشن ساختن نتایج و پیامدهای فعل، نقش قابل توجهی را در ایجاد شوق و انگیزه و نیز به کارگرفتن قوای محرکه در راستای تحقق بخشیدن به فعل، ایفا می کند. از حیث وجود شناختی هم، امر به گونه ای است که انسان با انتخاب هاب عاقلانه، به خود هویت اخلاقی بخشیده و از این رو هرچه از سعه عقلائی بیشتری برخوردار گردد اخلاقی تر خواهد بود.

کلید واژه ها: عقل، اخلاق، کارکرد عقل، اخلاق آنتولوژیک، ملاصدرا

طلاب محترم جهت دریافت این مقاله می توانند از لینک زیر استفاده کنند

دریافت
حجم: 311 کیلوبایت