محمدجعفر جوشن
محمدجعفر جوشن
امام علی (ع):
نمی بینی نادان را مگر این که کارش یا افراط است و یا تفریط
نهج البلاغه، حکمت 70
محمدهادی علی بابایی
مهدی صنعتی
علی عزیزی
آرشام بهمن نژاد
علی قنبری
محمدجواد مردانی
سیّد مصطفی حسینی
سیدمحمدجواد مشکات
غلام رضا زارع قشلاقی
حسین سلطانی
علی قنبری کوهنجانی
مهدی دهقان سیمکانی
ادبیات، مقولهای است که چون از آن سخن رود ناگزیر میبایست به گسترهی وسیع تاثیرات آن بر وجوه مختلف روح و روان آدمی گواهی داد. همواره عمدهی پندها و اندرزها و خطابهها و صنعتهای مختلف منطقی و بیانی که بر جان مخاطب اثر کرده و در خفایای خاطر وی نهادینه شده است وامدار ادبیاتی فاخر، دلنشین و رساست.
از طرفی تاثیر ادبیات بر نشاط و شادابی هر آنکه اندک بهرهای از آن برده باشد غیر قابل انکار است. این دو گزاره –یعنی تاثیر ادبیات بر نفوذ سخن و دیگر نشاط افراد- را میتوان دلایل عمدهی تشکیل انجمن ادبی «پرتوِ حُسن» دانست.
چندیست که «حوزهی علمیهی نخبگان یک شیراز» اقدام به تاسیس انجمن ادبی پرتو حُسن نموده است. این اقدام دو وجه دارد. نخست بحث نشاط است. ادبیات همواره به عنوان تفریحی فاخر و وزین مورد توجه اهل معنا و ادب بوده است. از آنجا که همواره محیطهایی نظیر حوزههای علمیه ناگزیرند که در کنار برنامههای علمی، تدابیری جهت بحث نشاط و تفریح طلاب و دانشپژوهان بیاندیشند، در این راستا انجمن ادبی یکی از بهترین گزینههاست. چرا که بحث ادبیات علاوه بر این که فی نفسه برای برخی بهترینِ تفریحات محسوب میشود، به دلیل آمیختگی ادب پارسی با آموزههای دین اسلام و آیات و روایات و همچنین برخورداری از مضامین اخلاقی و عارفانه ،سنخیت بخصوصی با زیّ و ذائقهی طلبگی دارد و انجمن ادبی راهی درخور شان طلبه برای تامین این نیاز وی است.
از طرفی مسائلی از قبیل تبلیغ، تدریس و تالیف، اجزای لاینفک هویت صنفی طلبه است. هویداست که آگاهی از دقایق زبانی، شیوایی سخن، صحت، صلابت و رسایی نوشتار و در یک کلام بهرهمندی از اصول، ظرایف، آرایهها و صناعات ادبی تاثیر زاید الوصفی بر بیان و قلم فرد میگذارد. بنابراین وجه دیگر پایهگذاری انجمن ادبی، تاثیر و نقش ادبیات در بهبود فعالیت صنفی طلبگی و افزایش توانایی و تاثیر در سخن و قلم وی میباشد. چرا که یک خطیب برای ایجاد صلابت و شیوایی در سخن خویش ناچار به بهرمندی از ادبیات است، یک مولف نیازمند آگاهی از اصول ادبی است و چه بسا تبلیغ مبلغی که خالی از جنبههای هنری و ذوقی و بیبهره از دقایق بیانی و ادبی باشد بیثمر واقع افتد. در مجموع و به دلایل فوق انجمنی ادبی موسوم به «پرتو حسن» در این حوزهی علمیه تاسیس شده است که علاوه بر حفظ نشاط و ایجاد تفریحی مناسب و درخور شان طلاب غایاتی همچون آشنایی طلاب با مقولهی ادبیات به گونهای که بتواند به فعالیتهای صنفی آنها در آینده کمک کند را نیز دنبال میکند.
به جرات میتوان گفت والاترین و وسیعترین عرصه ادبیات فارسی شعر است. و دیگر جایگاه والای شعر نزد اصحاب معنی نیز بر کسی پوشیده نیست. و نظامی در وصف شعر و شاعری به حق سروده است:
قافیه سنجان که سخن برکشند / گنج دو عالم به سخن درکشند
پردهی رازی که سخن پروریست / سایهای از پردهی پیغمبریست
شعر، تو را سدره نشانی دهد / سلطنت ملک معانی دهد
شعر، برآرد به امیریت نام / کاشعراءُ اُمراءُ الکلام
(مخزن الاسرار، برتری سخن منظوم از منثور)
و لذا در حال حاضر محوریت انجمن ادبی پرتو حسن «شعر» است. از برنامههایی که در جلسات هفتگی انجمن اجرا میشود میتوان به خوانش سرودههای اعضا، خواندن اشعار منتخب دیگر شاعران، بررسی اشعار خوانده شده از نظر لفظ و معنا و صنایع و بدایع ادبی، بررسی اشعار از نظر موسیقایی و اوزان عروضی و به دیگر کلام نقد ادبی است. با توجه به حجم و غنای ادبیات کهن ایران، از هر چهار جلسهی ماهانه، دو جلسه به ادبیات کهن و یک جلسه به ادبیات معاصر فارسی و نیز یک جلسه به ادبیات عرب اختصاص داده شده است. علاوه بر شعر خوانی اعضا به صورت عمومی، هر هفته به صورت تخصصی به بحث پیرامون شخصیت و شعر یکی از سنت گذاران ادبیات پارسی و عرب از منظر تاریخ ادبیات و نقد ادبی، پرداخته میشود. امید است این حرکت کوچک، قدمی باشد در راستای اعتلای ادب و معنا در تقریر و گفتار و نوشتار طلاب و در نهایت بتواند در خدمت فهم عمیقتر و نهادینه کردن حقایق اسلام در اذهان نه فقط مسلمانان بلکه تمام جهانیان قرار گیرد و امتداد یابد.
آرشام بهمن نژاد، دبیر انجمن ادبی پرتو حسن حوزه ی علمیه ی نخبگان شیراز